Devi Mahatmyam Durga Saptasati Chapter 5 – English Script
Author: ṛṣi mārkaṇḍeya
devyā dūta saṃvādo nāma pañcamo dhyāyaḥ ||
asya śrī uttaracaritrasya rudra ṛṣiḥ | śrī mahāsarasvatī devatā | anuṣṭupchandhaḥ |bhīmā śaktiḥ | bhrāmarī bījam | sūryastatvam | sāmavedaḥ | svarūpam | śrī mahāsarasvatiprītyarthe | uttaracaritrapāṭhe viniyogaḥ ||
dhyānaṃ
ghaṇṭāśūlahalāni śaṅkha musale cakraṃ dhanuḥ sāyakaṃ
hastābjairdhadatīṃ ghanāntavilasacchītāṃśutulyaprabhāṃ
gaurī deha samudbhavāṃ trijagatām ādhārabhūtāṃ mahā
pūrvāmatra sarasvatī manubhaje śumbhādidaityārdinīṃ||
||ṛṣiruvāca|| || 1 ||
purā śumbhaniśumbhābhyāmasurābhyāṃ śacīpateḥ
trailokyaṃ yaṅñya bhāgāśca hṛtā madabalāśrayāt ||2||
tāveva sūryatām tadvadadhikāraṃ tathaindavaṃ
kauberamatha yāmyaṃ cakrānte varuṇasya ca
tāveva pavanarddhiஉṃ ca cakraturvahni karmaca
tato devā vinirdhūtā bhraṣṭarājyāḥ parājitāḥ ||3||
hṛtādhikārāstridaśāstābhyāṃ sarve nirākṛtā|
mahāsurābhyāṃ tāṃ devīṃ saṃsmarantyaparājitāṃ ||4||
tayāsmākaṃ varo datto yadhāpatsu smṛtākhilāḥ|
bhavatāṃ nāśayiṣyāmi tatkṣaṇātparamāpadaḥ ||5||
itikṛtvā matiṃ devā himavantaṃ nageśvaraṃ|
jagmustatra tato devīṃ viṣṇumāyāṃ pratuṣṭuvuḥ ||6||
devā ūcuḥ
namo devyai mahādevyai śivāyai satataṃ namaḥ|
namaḥ prakṛtyai bhadrāyai niyatāḥ praṇatāḥ smatāṃ ||6||
raudrāya namo nityāyai gauryai dhātryai namo namaḥ
jyotsnāyai cendurūpiṇyai sukhāyai satataṃ namaḥ ||8||
kaḷyāṇyai praṇatā vṛddhyai siddhyai kurmo namo namaḥ|
nairṛtyai bhūbhṛtāṃ lakṣmai śarvāṇyai te namo namaḥ ||9||
durgāyai durgapārāyai sārāyai sarvakāriṇyai
khyātyai tathaiva kṛṣṇāyai dhūmrāyai satataṃ namaḥ ||10||
atisaumyatiraudrāyai natāstasyai namo namaḥ
namo jagatpratiṣṭhāyai devyai kṛtyai namo namaḥ ||11||
yādevī sarvabhūteṣū viṣṇumāyeti śabdhitā|
namastasyai, namastasyai,namastasyai namonamaḥ ||12
yādevī sarvabhūteṣū cetanetyabhidhīyate|
namastasyai, namastasyai,namastasyai namonamaḥ ||13||
yādevī sarvabhūteṣū buddhirūpeṇa saṃsthitā|
namastasyai, namastasyai,namastasyai namonamaḥ ||14||
yādevī sarvabhūteṣū nidrārūpeṇa saṃsthitā|
namastasyai, namastasyai,namastasyai namonamaḥ ||15||
yādevī sarvabhūteṣū kṣudhārūpeṇa saṃsthitā
namastasyai, namastasyai,namastasyai namonamaḥ ||16||
yādevī sarvabhūteṣū chāyārūpeṇa saṃsthitā
namastasyai, namastasyai,namastasyai namonamaḥ ||17||
yādevī sarvabhūteṣū śaktirūpeṇa saṃsthitā
namastasyai, namastasyai,namastasyai namonamaḥ ||18||
yādevī sarvabhūteṣū tṛṣṇārūpeṇa saṃsthitā
namastasyai, namastasyai,namastasyai namonamaḥ ||19||
yādevī sarvabhūteṣū kṣāntirūpeṇa saṃsthitā
namastasyai, namastasyai,namastasyai namonamaḥ ||20||
yādevī sarvabhūteṣū jātirūpeṇa saṃsthitā
namastasyai, namastasyai,namastasyai namonamaḥ ||21||
yādevī sarvabhūteṣū lajjārūpeṇa saṃsthitā
namastasyai, namastasyai,namastasyai namonamaḥ ||22||
yādevī sarvabhūteṣū śāntirūpeṇa saṃsthitā
namastasyai, namastasyai,namastasyai namonamaḥ ||23||
yādevī sarvabhūteṣū śraddhārūpeṇa saṃsthitā
namastasyai, namastasyai,namastasyai namonamaḥ ||24||
yādevī sarvabhūteṣū kāntirūpeṇa saṃsthitā
namastasyai, namastasyai,namastasyai namonamaḥ ||25||
yādevī sarvabhūteṣū lakṣmīrūpeṇa saṃsthitā
namastasyai, namastasyai,namastasyai namonamaḥ ||26||
yādevī sarvabhūteṣū vṛttirūpeṇa saṃsthitā
namastasyai, namastasyai,namastasyai namonamaḥ ||27||
yādevī sarvabhūteṣū smṛtirūpeṇa saṃsthitā
namastasyai, namastasyai,namastasyai namonamaḥ ||28||
yādevī sarvabhūteṣū dayārūpeṇa saṃsthitā
namastasyai, namastasyai,namastasyai namonamaḥ ||29||
yādevī sarvabhūteṣū tuṣṭirūpeṇa saṃsthitā
namastasyai, namastasyai,namastasyai namonamaḥ ||30||
yādevī sarvabhūteṣū mātṛrūpeṇa saṃsthitā
namastasyai, namastasyai,namastasyai namonamaḥ ||31||
yādevī sarvabhūteṣū bhrāntirūpeṇa saṃsthitā
namastasyai, namastasyai,namastasyai namonamaḥ ||32||
indriyāṇāmadhiṣṭhātrī bhūtānāṃ cākhileṣu yā|
bhūteṣu satataṃ tasyai vyāpti devyai namo namaḥ ||33||
citirūpeṇa yā kṛtsnameta dvyāpya sthitā jagat
namastasyai, namastasyai,namastasyai namonamaḥ ||34||
stutāsuraiḥ pūrvamabhīṣṭa saṃśrayāttathā
surendreṇa dineṣusevitā|
karotusā naḥ śubhaheturīśvarī
śubhāni bhadrāṇya bhihantu cāpadaḥ ||35||
yā sāmprataṃ coddhatadaityatāpitai
rasmābhirīśācasurairnamaśyate|
yāca smatā tat-kṣaṇa meva hanti naḥ
sarvā padobhaktivinamramūrtibhiḥ ||36||
ṛṣiruvāca||
evaṃ stavābhi yuktānāṃ devānāṃ tatra pārvatī|
snātumabhyāyayau toye jāhnavyā nṛpanandana ||37||
sābravīttān surān subhrūrbhavadbhiḥ stūyateஉtra kā
śarīrakośataścāsyāḥ samudbhūtāஉ bravīcchivā ||38||
stotraṃ mamaitatkriyate śumbhadaitya nirākṛtaiḥ
devaiḥ sametaiḥ samare niśumbhena parājitaiḥ ||39||
śarīrakośādyattasyāḥ pārvatyā niḥsṛtāmbikā|
kauśikīti samasteṣu tato lokeṣu gīyate ||40||
tasyāṃvinirgatāyāṃ tu kṛṣṇābhūtsāpi pārvatī|
kāḷiketi samākhyātā himācalakṛtāśrayā ||41||
tatoஉmbikāṃ paraṃ rūpaṃ bibhrāṇāṃ sumanoharam |
dadarśa caṇdo muṇdaśca bhṛtyau śumbhaniśumbhayoḥ ||42||
tābhyāṃ śumbhāya cākhyātā sātīva sumanoharā|
kāpyāste strī mahārāja bhāsa yantī himācalam ||43||
naiva tādṛk kvacidrūpaṃ dṛṣṭaṃ kenaciduttamam|
ṅñāyatāṃ kāpyasau devī gṛhyatāṃ cāsureśvara ||44||
strī ratna maticārvañjgī dyotayantīdiśastviṣā|
sātutiṣṭati daityendra tāṃ bhavān draṣṭu marhati ||45||
yāni ratnāni maṇayo gajāśvādīni vai prabho|
trai lokyetu samastāni sāmprataṃ bhāntite gṛhe ||46||
airāvataḥ samānīto gajaratnaṃ punardarāt|
pārijāta taruścāyaṃ tathaivoccaiḥ śravā hayaḥ ||47||
vimānaṃ haṃsasaṃyuktametattiṣṭhati teஉṅgaṇe|
ratnabhūta mihānītaṃ yadāsīdvedhasoஉdbhutaṃ ||48||
nidhireṣa mahā padmaḥ samānīto dhaneśvarāt|
kiñjalkinīṃ dadau cābdhirmālāmamlānapajkajāṃ ||49||
chatraṃ tevāruṇaṃ gehe kāñcanasrāvi tiṣṭhati|
tathāyaṃ syandanavaro yaḥ purāsītprajāpateḥ ||50||
mṛtyorutkrāntidā nāma śaktirīśa tvayā hṛtā|
pāśaḥ salila rājasya bhrātustava parigrahe ||51||
niśumbhasyābdhijātāśca samastā ratna jātayaḥ|
vahniścāpi dadau tubhya magniśauce ca vāsasī ||52||
evaṃ daityendra ratnāni samastānyāhṛtāni te
strrī ratna meṣā kalyāṇī tvayā kasmānna gṛhyate ||53||
ṛṣiruvāca|
niśamyeti vacaḥ śumbhaḥ sa tadā caṇḍamuṇḍayoḥ|
preṣayāmāsa sugrīvaṃ dūtaṃ devyā mahāsuraṃ ||54||
iti ceti ca vaktavyā sā gatvā vacanānmama|
yathā cābhyeti samprītyā tathā kāryaṃ tvayā laghu ||55||
satatra gatvā yatrāste śailoddośeஉtiśobhane|
sādevī tāṃ tataḥ prāha ślakṣṇaṃ madhurayā girā ||56||
dūta uvāca||
devi daityeśvaraḥ śumbhastrelokye parameśvaraḥ|
dūtoஉhaṃ preṣi tastena tvatsakāśamihāgataḥ ||57||
avyāhatāṅñaḥ sarvāsu yaḥ sadā devayoniṣu|
nirjitākhila daityāriḥ sa yadāha śṛṇuṣva tat ||58||
mamatrailokya makhilaṃ mamadevā vaśānugāḥ|
yaṅñabhāgānahaṃ sarvānupāśnāmi pṛthak pṛthak ||59||
trailokyevararatnāni mama vaśyānyaśeṣataḥ|
tathaiva gajaratnaṃ ca hṛtaṃ devendravāhanaṃ ||60||
kṣīrodamathanodbhūta maśvaratnaṃ mamāmaraiḥ|
uccaiḥśravasasaṃṅñaṃ tatpraṇipatya samarpitaṃ ||61||
yānicānyāni deveṣu gandharveṣūrageṣu ca |
ratnabhūtāni bhūtāni tāni mayyeva śobhane ||62||
strī ratnabhūtāṃ tāṃ devīṃ loke manyā mahe vayaṃ|
sā tvamasmānupāgaccha yato ratnabhujo vayaṃ ||63||
māṃvā mamānujaṃ vāpi niśumbhamuruvikramam|
bhajatvaṃ cañcalāpājgi ratna bhūtāsi vai yataḥ ||64||
paramaiśvarya matulaṃ prāpsyase matparigrahāt|
etadbhudthyā samālocya matparigrahatāṃ vraja ||65||
ṛṣiruvāca||
ityuktā sā tadā devī gambhīrāntaḥsmitā jagau|
durgā bhagavatī bhadrā yayedaṃ dhāryate jagat ||66||
devyuvāca||
satya muktaṃ tvayā nātra mithyākiñcittvayoditam|
trailokyādhipatiḥ śumbho niśumbhaścāpi tādṛśaḥ ||67||
kiṃ tvatra yatpratiṅñātaṃ mithyā tatkriyate katham|
śrūyatāmalpabhuddhitvāt tpratiṅñā yā kṛtā purā ||68||
yomām jayati sajgrāme yo me darpaṃ vyapohati|
yome pratibalo loke sa me bhartā bhaviṣyati ||69||
tadāgacchatu śumbhoஉtra niśumbho vā mahāsuraḥ|
māṃ jitvā kiṃ cireṇātra pāṇiṅgṛhṇātumelaghu ||70||
dūta uvāca||
avaliptāsi maivaṃ tvaṃ devi brūhi mamāgrataḥ|
trailokyekaḥ pumāṃstiṣṭed agre śumbhaniśumbhayoḥ ||71||
anyeṣāmapi daityānāṃ sarve devā na vai yudhi|
kiṃ tiṣṭhanti summukhe devi punaḥ strī tvamekikā ||72||
indrādyāḥ sakalā devāstasthuryeṣāṃ na saṃyuge|
śumbhādīnāṃ kathaṃ teṣāṃ strī prayāsyasi sammukham ||73||
sātvaṃ gaccha mayaivoktā pārśvaṃ śumbhaniśumbhayoḥ|
keśākarṣaṇa nirdhūta gauravā mā gamiṣyasi||74||
devyuvāca|
evametad balī śumbho niśumbhaścātivīryavān|
kiṃ karomi pratiṅñā me yadanālocitāpurā ||75||
satvaṃ gaccha mayoktaṃ te yadetattsarva mādṛtaḥ|
tadācakṣvā surendrāya sa ca yuktaṃ karotu yat ||76||
|| iti śrī mārkaṇḍeya purāṇe sāvarnike manvantare devi mahatmye devyā dūta saṃvādo nāma pañcamo dhyāyaḥ samāptam ||
āhuti
klīṃ jayantī sāṅgāyai sāyudhāyai saśaktikāyai saparivārāyai savāhanāyai dhūmrākṣyai viṣṇumāyādi caturviṃśad devatābhyo mahāhutiṃ samarpayāmi namaḥ svāhā ||
